تادانه

سلامی دوباره به پیوند معنا و بیان

رئوف موسوی: در روزهای پایان سال جاری، مخاطبان ادبیات داستانی کشور، شاهد حضور رمانی بودند با نام «به وقت بهشت» نوشته نرگس جورابچیان که نشر آموت آن را روانه بازار کرده است. اثری که نخستین رمان نویسنده آن به شمار می‌رود و در شکل و شمایل نخستین خود به نظر در زمره داستان‌های عامه‌پسند جای می‌گیرد اما این تصور تنها به خواندن نخستین جملات و پاراگراف‌های این رمان به روشنی رنگ می‌بازد و نویسنده را با اثری به غایت هدفمند و حرفه ای از نظر نگارش روبه رو می‌کند. به وقت بهشت روایت واگویه‌های درونی دختری است به نام «ترلان» در مسیر ترسیم سیر زندگی خود از پیش از تولد (که از قضا یکی از تاثیرگذارترین بخش‌های داستان نیز هست) تا دوران تاهل خود و حضور در بازی‌های مختلف زندگی پیرامون خود روایت جورابچیان برخلاف آنچه این نوع ازداستان‌ها را به آن منسوب می‌کنند نه تنها در پی بیان صرف یک داستان احساس‌گرایانه و بی‌مغز نیست بلکه به نوعی ساده و کاربردی به واکاوی حضور امروزین معنویت در زندگی انسانی توجه ویژه و ظریفی داشته است. معنویتی که ریشه آن در سرشت الهی خلق انسان نهفته است. این رمان در روایت خود با فصول متمادی و کوتاه زیادی همراه شده است. نویسنده در طول آن پرگویی نمی‌کند، جملات کوتاه و زبان به شدت یک‌دست شده است. فضاسازی‌های داستانی نیز به اندازه‌ای هوشمندانه برای خواننده ترسیم می‌شود که او در میان متن به هیچ عنوان احساس برخورد با زوایدی که به نوعی در سیر تطور داستانی برای او کاربردی نداشته باشد، برخورد نمی‌کند. جورابچیان با وجود اینکه نخستین تجربه داستانی خود را از سر می‌گذراند اما شیوه‌ای برخورد هدفمند او در طول داستان با مخاطب خود به گونه‌ای است که آنجا که باید نویسنده و آنجا که لازم است شخصیت‌های داستان به خواننده تلنگر خود را وارد می‌کنند و حتی در بخش‌هایی از داستان، نویسنده در مقام شاعر و از زبان شخصیت داستان به جای متن به شعرخوانی روی می‌آورد و داستان را به پیش می‌برد. شاید در میان تمامی متون انتشار یافته داستانی در سال جاری «به وقت بهشت» داعیه روشنفکرانه نداشته باشد اما متن داستانی آن را باید متنی به شدت معناگرا و معنویت‌گرا دانست که از قضا بسیار بیشتر از دغدغه‌ها و نگاه‌های از بالا به پایین نویسندگان و منتقدان این روزگاران ما به مخاطب خود توجه داشته، سلیقه او را کاهش نمی‌دهد و او را تا پایان با احساس رضایت با خود همراه می‌کند. آیا از رمان باید توقعی جز این داشت؟ ... ادامه

link

youssef.alikhani[at]yahoo[dot]Com

0 Comments:

Post a Comment