تادانه

نگاه ِ «رضا حیرانی» بر «کتاب نیست»

در سال‌های اخیر هر‌بار کتاب شعری توانسته مورد توجه مخاطب قرار بگیرد بحث‌هایی پیرامون چرایی این توجه در گرفته است و منتقدان مختلف سعی کرده‌اند برای فروش بالای کتاب مورد نظر دلایل مختلفی بتراشند. این اتفاق در مورد مجموعه‌شعر علیرضا روشن نیز اتفاق افتاده است و در میان منتقدان مختلف، بعضی کوتاهی شعرها را دلیل این توجه دانسته‌اند. البته بدیهی‌ست که مدتی‌ست بعضی از شاعران با تکیه بر این نظریه که دیگر مخاطب در میان این زندگی فشرده و شلوغ فرصت خواندن شعر بلند را ندارد به تقلید از سبک هایکو آثاری را می‌نویسند که گاهی به‌جای شعر در حد طرح باقی مانده و شبیه کاریکلماتورهایی می‌شوند که تنها نشان از سهل‌انگاری شاعر دارد.
شعر علیرضا روشن درست در وضعیت بینابین قرار می‌گیرد چرا که بعضی از شعرهای کتاب طرح‌های خامی هستند که گویی شاعر حوصله کار‌کردن روی آن‌را نداشته است اما در مواردی نیز ما شاهدیم او بدون اضافه‌نویسی در کوتاه‌ترین حالت ممکن به شعر رسیده است. به همین خاطر است که قضاوت در مورد کتاب نیست دشوار است. گرایش روشن به استفاده از طنز یکی از مواردی‌ست که شعرش را میان شعر و طرح معلق می‌گذارد. ضمن این‌که روشن شاعری‌ست که قبل از انتشار کتاب در فضای مجازی توانسته مخاطبش را به‌دست بیاورد. نوشته‌های کوتاه او ابتدا مخاطبش را در نوشته‌هایی که در فضای گوگل ریدر می‌نوشت یافت و همین نشان می‌دهد برای خود شاعر بعضی از این نوشته‌ها با تاکید بر شعر‌بودن نوشته نشده و می‌تواند طرح‌های ذهنی او باشند.
اما هجوم بی‌رویه‌ی آثاری که گفتیم به تبعیت از سبک هایکو نوشته می‌شوند مخاطب غیر‌حرفه‌ای را به این ذهنیت رسانده که هر نوشته‌ای می‌تواند شعر باشد. مسئله این است که استقبال از کتاب به هر شکلی اتفاق پسندیده‌ای‌ست حالا چه بعضی از ما با این نوع نوشتار موافق باشیم یا نه، باید بپذیریم شاید بسیاری باشند که تا پیش از این اصلا رغبتی برای خواندن شعر امروز ایران نداشته و نوشته‌ها و یا شعرهای روشن دروازه‌ای برای ورود آنان به دنیای مخاطبان شعر فارسی باشد. این واقعیتی‌ست که سروده‌های روشن در کتاب نیست چه از نظر بعضی شعر باشد و چه از نظر عده‌ای دیگر طرح‌ها و نوشته‌هایی از جنس کاریکلماتور، نشان از زیرکی و نگاه خاص مولفش دارد و این کافیست تا باور کنیم روشن شاعری‌ست که جهان پیرامونش را با تمام جزئیات می‌نگرد و از دل ساده‌ترین وقایع اتفاقی برای به شگفتی انداختن مخاطب می‌سازد. در کار علی روشن دیدن است که اولویت دارد. و فراموش نکنیم یکی از مهمترین خصلت‌های هر شاعری توان او در دیدن جزئیاتی‌ست که پیش روی تمام آدم‌هاست اما تنها اوست که به آن جزئیات توجه می‌کند.
× منتشر شده در «هزار کتاب»

Labels: ketab-e-nist

link

youssef.alikhani[at]yahoo[dot]Com

0 Comments:

Post a Comment