تادانه

نگاهی به رمان «پیش از آنکه بخوابم»
پیش از آنکه بخوابم 
سهراب سایبان (مجله ماندگار): رمان‌های زیادی تا کنون در بستر دفترچه خاطرات شکل گرفته‌اند و برخی از آن‌ها به دلیل ایجاد احساس نزدیکی در خوانندگان با غلظت عواطف راوی (که از خصوصیات یادداشت‌های شخصی است) توانسته‌اند جای خود را بین توده وسیعی از مردم باز کنند اما کمتر رمانی چون «پیش از آن‌که بخوابم» می‌تواند این‌گونه خواننده را در نُه‌توی مبهم شخصیت راوی و مرز باریک حقیقت و توهم سرگردان نگاه دارد.
«پیش از آن‌که بخوابم» با بیدار شدن زنی در بستر آغاز می‌شود؛ زنی که نه‌تنها نمی‌داند کجاست بلکه بخشی مهمی از زندگی‌اش را هم گم کرده‌است، نه مردی را که با او زندگی می‌کند می‌شناسد و نه چروک دست‌های خود را باور دارد. کریستین که میان‌سالی را پشت سر می‌گذارد هر روز که از خواب بر می‌خیزد خالی از هر خاطره‌ای پس از دوران نوجوانی، چون لوح سفیدی تهی از هر نشانه‌ای، تمام روز فرصت دارد به مدد دفترچه خاطراتش به واکاوی آن‌چه بر او گذشته بپردازد و به صفحاتی از آن‌چه بر او می‌گذرد بیفزاید، در حالی که به صحت آن‌چه نوشته یا می‌نویسد به درستی آگاهی ندارد.
واتسون در رمان خود خواننده را همراه با راوی داستانش گاه به سراب حقیقت راهی می‌کند و در توهم سیرابی از آگاهی، تشنه وا می‌نهد تا حکایت را پی بگیرد و زمانی او را با قهرمان داستانش هم‌داستان می‌کند که لذت جهل از گذشته را به خفت تحمل‌ناپذیر حقیقت زندگی ترجیح دهد هرچند سرانجام، حقیقت پیروز میدان است.
«پیش از آن‌که بخوابم» از آن‌جا که درباره زنی است که به شکل عجیبی حافظه خود را از دست داده‌ است و به ظاهر تلاش او را برای کشف حقیقت و آن‌چه بر او گذشته و می‌گذرد، بازگو می‌کند، انتظار می‌رود رمانی در حیطه رمان‌های روان‌شناختی باشد؛ رمانی که در آن راوی در پی شناخت خویشتن خویش است و به واسطه آن نقبی به روان تمام انسان‌ها می‌زند اما حقیقت این است که همه این واکاوی‌ها در سطح کشف وقایع باقی می‌مانند و همین امر رمان را به ژانر داستان‌های پلیسی-معمایی نزدیک‌ می‌کند. نویسنده اگر چه به انگیزه افراد برای ارتکاب اعمالشان اشاره می‌کند ولی به نظر می‌رسد آن‌چه موتور محرکه رمان باشد، نه این انگیزه‌ها که بیشتر کشف کنش‌ها و واکنش‌ها و تمیز راستی از ناراستی اعمال است؛ الگویی که مناسب تبدیل شدن به فیلم سینمایی است و حتما به همین دلیل است که صنعت سینما به سرعت آستین را بالا زد.
با همه این‌ها رمان واتسون خالی از معانی ضمنی نیست؛ این‌که با وجود دشواری دانستن، حقیقت پرتلاطم بر سکون دروغ ارجحیت دارد و شاید صحه براین نکته که انسان و تمدن انسانی برای رهایی از فراموشی و تکرار جهل تاریخی خود ناچار به نوشتن است.

انتشارات آموت به تازگی طرح ثبت سفارش تلفنی خرید کتاب و ارسال رایگان به شهرهای مختلف کشور را نیز آغاز کرده است. شماره تلفن‌های 66496923، 88490392، 09360355401 برای ثبت سفارش و ارسال رایگان کتاب (خرید حداقل 4 عنوان) در خدمت علاقمندان کتاب‌های نشر آموت است.

Labels:

link
youssef.alikhani[at]yahoo[dot]Com