تادانه

انسان شناسیِ مرگ

تدفین و عزاداري ها و حتی گورستان ها در سراسر ايران دارای شكل هاي متنوع اند : از خراشيدن صورت نزد زنان ايلياتي تا سينه زني ورسم غذادادن ومهمانی در شهر هاي بزرگ و مراسم و يادمان هايی چون نهادن "شير سنگي بر گور پهلوانان" مراسم تشییع وتدفین جنازه خلیفه نامی وکهن سال ارامنه تبریز عالیجناب نرسیس ملیک تانکیان درشهریور1327( ساخته باغداساریان ؛ واهان طربانچیان و سیمیک کنستانتین1328) همچنین حمل جنازه رضا شاه روی توپ در سال 1329 از قدیمی ترین تصاویر موجود است و اشاره می کنم به مراسم ختم حضرت آیت الله بروجردی 25/1/1340 که در صحن حضرت معصومه شروع می شود ( فیلمبرداران پرتو - زین العابدین زاده ). و فیلم سفر وصل ( منوچهر حقانی پرست – 1367 برای وزارت ارشاد اسلامی از تشییع امام خمینی_ ره) شب با صدای استغاثه و امن یجیب المستر اذا دعا ویکشف السوء شروع می شود .
در فیلم از پس برقع (مهرداد اسکویی) هنگام تدفین زن در شب ،روی گور پارچه می کشند . مهرداد اسکویی بمن گفت که چندان مجاز به فیلمبرداری نبودم . در فيلم معافيه ، ايل بختياري را در مراسم تعزيت مي بينيم . معافيه ،جايگاهي است كه براي متوفي مي سازند ، تفنگ اش را به آن تكيه مي دهند و عزاداران ، زاری کنان خود را مي رسانند .
در دهكده هاي مهتاب كارگردان موسي جابري (1376 ـ1380 گروه اجتماعي شبكه سوم) شاهد تلاش زندگان براي تجليل از مردگان خود و جستجويي تاريخي روي سنگ هاي قبر و نقش هاي آن هستیم . فیلم جدا از توضيح نقش اسب و شير ،به جستجوي عينيت اصلِ روبرويي، نيمرخ و تمام رخ در حجاري هاي ايراني می پردازد. در مردمان باد و گوسفندان بايد زنده بمانند ساختة آنتوني هاوارث ( 1976 ) شاهد نقش پر قدرت كلانتر( جعفر قلي خان رستمي نمايندة خان با صداي جيمز ميسون) در زندگي عشاير طايفة بابادي از دوركي باب هفت لنگ بختياري، هستيم .در خان گزيده هاي سید مرتضي آويني (1359 )شاهديم كه منطقه ، صحنة جنگ است و ايلياتي هاي مسلسل بدست عليه خان شعار مي دهند .سال 1383دو قطعه فيلم را دیدم كه از مراسم تشييع و شب چهلم جعفرقلي خان رستمي در منطقه گرفته شده بود و دهها نفر نمايندگان طوايف ديگر ، دستجمعي پيش مي آمدند و در رثايش شليك مي كردند ( مراسم چهلم به صورت فيلم خبري توسط يكي از دانشجويان دانشكده سوره اصفهان گرفته شده بود و ايشان به من گفت كه مراسم تشييع جنازه نيز توسط يكي از نزدیکان تصوير برداري ويديويي شده است .) ... ادامه

Labels: folk

link

youssef.alikhani[at]yahoo[dot]Com

0 Comments:

Post a Comment